De kwaliteit van biest is zeer belangrijk voor de weerstand van het kalf en dus van uw toekomstige melkkoe. Een onderdeel van een goed biestmanagement is het controleren en eventueel aanvullen van de kwaliteit van de biest. Wilt u erachter komen waarom de kwaliteit van de biest zo belangrijk is? Lees dan onze pagina: 'Wat is biest'.
Biest meten
De biestkwaliteit is niet te beoordelen met het blote oog. Deze wordt gemeten met een biestmeter, ook wel refractometer genoemd. Met de refractometer meet u de Brix-waarde. U kunt verderop in deze tekst lezen wat de Brix-waarde precies is.
Voldoende kwaliteit biest?
- Brix-waarde van 22 of hoger? U kunt de biest voeren aan het kalf
- Brix-waarde van 19, 20 of 21? Voeg colostrum toe om de kwaliteit op te waarderen
- Brix-waarde van 18 of lager? Kies voor de biestvervanger colostrum
Tip: Naast het vaststellen van de Brix-waarde is het van belang om de biest ook te controleren op vlokken of vuil. Vlokken en vuil kunnen bacteriën met zich meebrengen.
Biest bewaren of invriezen?
Wilt u biest bewaren voor een later moment? Bewaar de biest dan altijd koel, bijvoorbeeld in een koelkast. Wij adviseren om biest niet langer dan 1,5 dag te bewaren. U kunt biest ook invriezen voor later gebruik.
Ingevroren biest is handig om achter de hand te hebben wanneer een koe geen of te weinig biest geeft. Verder is ingevroren biest handig om op voorraad te hebben wanneer u biest heeft van onvoldoende kwaliteit. Zo vervangt u de biest van slechte kwaliteit door betere kwaliteit biest. Ingevroren biest is ook handig wanneer de koe heeft afgekalfd op een ongelegen moment, bijvoorbeeld midden in de nacht.
Tip: Meet de kwaliteit van de biest voor u deze gaat invriezen. Schrijf de Brix-waarde, datum en van welke koe de biest afkomstig is op het bakje waar u de biest in bewaart. Gebruik langwerpige bakjes om het ontdooien te vergemakkelijken. Zo bespaart u tijd en weet u wat u voert.
Stappenplan gebruik refractometer/biestmeter:
-
- Breng met een pipet de biest aan op het glasplaatje
- Sluit de refractometer en richt deze naar het licht
- Lees door het kijkgat de Brix-waarde af
- Meer weten? Kijk in de tabel welke gehaltes IgG en droge stof bij de uitgelezen Brix-waarde horen
- Maak de refractometer weer goed schoon en berg deze op
Let op! Gebruikt u de biestmeter voor het eerst? Dan moet u deze eenmalig kalibreren.
-
- Gebruik schoon water om de refractometer te kalibreren
- Breng met een pipet het water aan op het glasplaatje
- Sluit de refractometer en richt deze naar het licht
- Kijk in het kijkgat en draai met de stelschroef tot aan de blauwe lijn
- Maak de meter droog
Wat is de Brix-waarde?
De Brix-waarde is gekoppeld aan het percentage droge stof in de biest. Deze verhouding staat ongeveer 1:1, dit betekent dat een Brix-waarde van 20% staat voor ongeveer 20% droge stof in de biest. Naar aanleiding van de Brix-waarde leest u in de tabel de gehaltes IgG (immunoglobuline) en het percentage droge stof af. Goede biest bevat minstens 50 gram IgG per liter biest. Op de eerste levensdag is het ideaal als een kalf minstens 250 gram IgG binnenkrijgt.
Kwaliteit biest
Heeft de biest een te lage Brix-waarde, dan is de kwaliteit onvoldoende. Gebruik colostrum om de biest op de juiste kwaliteit te brengen. De juiste kwaliteit biest heeft voldoende IgG’s waardoor het kalf een goed afweersysteem krijgt. Dit product voegt u eenvoudig toe aan de biest. Colostrum wordt ook gebruikt als volledige biestvervanger wanneer er te weinig biest aanwezig is. Colostrum is een natuurlijk product en wordt gemaakt van geconcentreerd rundercolostrum. Hierdoor wordt het gehalte IgG in de biest verhoogd en is dit product een volledige melkvervanger. Voor kalveren hebben wij twee merken: Topro en Farm- O-San.
Merkt u dat bij verschillende koeien de biestkwaliteit onvoldoende is, dan is het raadzaam eens te kijken naar de droogstand/transitie.
