Hittestress, vaak is het in de zomer enkele weken dusdanig warm dat uw dieren hier echt hinder van gaan ondervinden. Gelukkig kunt u heel veel doen om dit zoveel mogelijk te voorkomen, soms met hele simpele aanpassingen. In dit artikel zetten we op een rij wat u kunt doen om het voor de varkens zo aangenaam mogelijk te maken tijdens deze weken.
Terugdenkend aan mijn tijd op het varkensbedrijf: het is hartje zomer en we beginnen aan onze middagronde door de stallen. Wie kent het niet? Zelf al met enige tegenzin na de middagkoffie/thee in de dunste overall, nog even die warme stal in. De dieren hebben veel met water gespeeld en liggen rustig te puffen in de hokken om de ergste warmte af te wachten.
Op dit moment kunnen we er alleen maar voor zorgen dat alles zo optimaal mogelijk geregeld is voor de dieren. Drinknippels moeten schoon en vers drinkwater aanbieden, de ventilatie moet optimaal zijn werk doen en we kunnen weinig anders doen dan dieren zoveel mogelijk met rust te laten.
Wat is hittestress bij varkens?
Iedere leeftijdscategorie varkens heeft een andere temperatuur waarbij ze zich prettig voelen, dit kunt u zien in onderstaand tabel:
| Leeftijd dier | Comfortabele temperatuur | Normale ademhalingsfrequentie |
| Zogende big | 31°C | 50-60/min |
| Gespeende big | 26°C | 25-40/min |
| Varken tot 35 kg | 24°C | 30-40/min |
| Vleesvarkens | 20°C | 25-35/min |
| Dragende zeugen | 23°C | 25/28min |
| Lacterende zeugen | 18°C | 25-30/min |
Wordt deze temperatuur overschreden? Dan ziet u bij de dieren een snel en verhoogde ademhalingsfrequentie. De varkens gaan hijgen om hun lichaamstemperatuur te verlagen, ze gaan verkoeling gaan zoeken door met water te spelen, gaan kliederen met (brij)voer en proberen ruimte te zoeken om te liggen zonder contact te hebben met andere dieren. Op dat moment wordt het duidelijk dat de varkens het warm hebben en kunt u een aantal zaken optimaal proberen te regelen om het de dieren zo comfortabel mogelijk te maken.
Verplaatsen van de voergift
Bij langere periodes van warmte is het raadzaam om de voergift naar koelere periodes van de dag te verplaatsen. Dit is de vroege ochtend of de late avond en 's nachts. Let op dat dit niet ineens gedaan wordt, maar probeer dit proces geleidelijk te laten verlopen door bij een weersverwachting die vooruitblikt op een warmere periode de voergift dagelijks een uurtje op te schuiven.
Voor bedrijven met een brijvoerinstallatie is het interessant om tijdelijk de drogestof te verlagen met één of twee procent zodat de opname wat makkelijker wordt. En voldoende water opgenomen wordt.
Watervoorziening in de warme periodes
In mijn ogen is de watervoorziening het allerbelangrijkst tijdens de warmere periodes. Deze moet ten alle tijden optimaal werken en de dieren voorzien van schoon, koel en ruim voldoende drinkwater.
De dieren gaan tijdens warme dagen extra water drinken dus een niet optimale drinkwatervoorziening kan catastrofaal zijn. Controleer geregeld de doorstroom van de drinknippels. Vervang deze tijdig als ze niet voldoende water leveren en houd eventuele bron/ontijzeringinstallaties goed in de gaten. Vergeet niet dat de luchtwassers tijdens warmere periodes enorm veel water verdampen, dus de gehele watervoorziening moet optimaal functioneren om deze pieken probleemloos aan te kunnen.
Toevoeging vitamine C
Wat ook enorm kan bijdragen aan het opvangen en verminderen van hittestress is het toevoegen van vitamine C. Dit kan aan het voer, of als verdunning in het drinkwater. Vitamine C is een krachtige antioxidant welke op eenvoudige wijze te verwerken is. Dit draagt bij aan het behouden van een sterke weerstand en versterking van het immuunsysteem tijdens warmte en stressperiodes in het algemeen.
Checklist voor warme periodes buiten de afdelingen
Ook buiten de afdelingen zijn er een aantal zaken waar u zich, ruim voordat een warme periode zich aandient, op kunt voorbereiden. Denk aan:
- reinigen luchtinlaten/windbreekgaas voor optimale doorstroom
- controleer vervuiling van roosters op ventilatoren
- houd temperatuursensoren schoon
- controleer klimaatinstellingen op de klimaatcomputers
- houd vervuiling van luchtwassers in de gaten
- stel maximale frequentie van frequentieregelaars juist in
- pleeg onderhoud aan eventuele waterbehandeling-installaties