Puntjes op de i: en de staartpuntjes blijven

Dit artikel verscheen eerder in het blad Varkens.

Lars Wijntje van BTN de Haas gaat boerenpad op met lange-staarten-ervaring

Varkenshouders dienen tandjes bij te schakelen om verantwoord varkens met lange staarten te kunnen houden. ‘De puntjes moeten overal op de i staan, anders gaan de staartpuntjes eraf’, stelt Lars Wijntje. ‘Elk detail op gebied van voeding, diergezondheid en dierenwelzijn moet kloppen, net als de bedrijfsvoering. Door naast de boeren te staan, met ze mee te kijken en de juiste producten en adviezen te leveren, groeit het de juiste kant op.’

Lars Wijntje is productspecialist varkens bij BTN de Haas, een toeleverancier van een breed scala aan bedrijfsbenodigdheden. Hij kan bogen op 20 jaar praktijkwerk op een vleesvarkensbedrijf
waarbij hij veel ervaring opdeed met het houden van dieren met intacte staarten. ‘De ambitie van de sector om in 2030 geen enkel varken in Nederland meer te couperen is een flinke uitdaging. Onder meer op dat pad wil ik mijn kennis op het boerenerf delen en varkenshouders in hun tocht daarheen ondersteunen.’

Wat kun je varkenshouders bieden?

‘Ik ben geen voerspecialist of dierenarts, maar een ervaringsdeskundige met een schat aan stalervaring. Het is een dooddoener om te zeggen dat elk detail in de bedrijfsvoering moet kloppen, maar alles is belangrijk. Elke factor die een kink in de kabel veroorzaakt, kan ertoe leiden dat dieren uit frustratie aan staartpunten van hokgenoten gaan knabbelen.’

Elke vorm van stress is een trigger voor staartbijten?

‘Varkens zijn gewoontedieren en hechten aan structuur. Bij een vast dag- en nachtritme in een voorspelbare, veilige en comfortabele omgeving met voldoende speelmogelijkheden gedijen ze prima. Voerschakelingen, storingen aan de voerinstallatie, een haperende watervoorziening, een te sterk wisselend stalklimaat of werkritme verstoren de cadans. Er hoeft maar één varken zich af te reageren op de staartpunt van een hokgenoot en de poppen zijn aan het dansen. Zorg voor een stabiele bedrijfsvoering en een goed management.’

Wat wordt in de praktijk nog het meest onderschat?

‘Goed observeren van het gedrag van dieren en de waarde van goed afleidingsmateriaal. Varkens die goed in hun vel zitten, zijn nieuwsgierig en hebben de behoefte aan wroeten en spelen. Wroetgedrag wordt gestimuleerd door bijvoorbeeld twee keer daags luzernestro op de dichte vloer te verstrekken. Het kost arbeid en geld, maar het is waardevol voor het varkenswelzijn en een een ideale controlehulp voor de diergezondheid.’

En als het dan toch nog misgaat?

‘Dan dien je meer uit de kast te trekken. De dader opsporen en separeren. Daarnaast kan het bieden van extra afleiding ervoor zorgen dat staartpunten met rust worden gelaten. Zo is een constructie met staalkabels en een jutezak per hok heel interessant voor varkens. Als ze die zak in hun bek pakken en eraan gaan trekken, brengt dat alle zakken in hun afdeling in beweging. Op die manier kunnen ze met hun soortgenoten in andere hokken spelen. Het is een extra vorm van sociale interactie tussen de varkens.’

Een goede diergezondheid is een vereiste?

‘Elke vorm van onrust is een risicofactor. Zo levert het behandelen van zieke dieren altijd extra stress bij hok- en afdelingsgenoten op. Bovendien kunnen zulke dieren bijtproblemen juist aanwakkeren en zijn ze ook het eerste slachtoffer.’

Heb je op dat vlak tips voor vleesvarkenshouders?

‘Om het beste uit de biggen te halen, dient de start vlekkeloos te zijn. Vang ze op in een schoon, droog, ingestrooid en voldoende opgewarmd hok en zorg ervoor dat ze meteen kunnen eten en drinken. Start elke ronde opnieuw met een zo laag mogelijke infectiedruk, ook in de waterleiding, door goed te reinigen en te ontsmetten met de meeste geschikte middelen. In mijn ogen zijn dat producten van CID Lines. Zij hebben een breed en kwalitatief assortiment diergezondheidsproducten en combineren dat met maatadvies om de hygiëne op veehouderijen te verbeteren. Hun specialistische kennis breng ik ook graag naar het boerenerf zodat varkenshouders daar hun voordeel mee kunnen doen.’

Hoe positioneer jij jezelf als erfbetreder?

‘Ik ben een praktijkman en opereer zij aan zij met de varkenshouders. We hebben het gewoon over het houden en goed verzorgen van varkens. Liefst kijk en luister ik met ze mee tussen de varkens. Door praktijksituaties te herkennen en samen te sparren over hoe het beter kan en wat daarvoor nodig is, groeien we allebeide in onze professie verder. Dat samenspel met de boer geeft mij voldoening.’

Wat zijn de marktperspectieven?

‘De concurrentie in een krimpende sector is groot en de prijs van producten speelt een belangrijke rol. Toch verwacht ik dat blijvers productkwaliteit, bereikbaarheid, service en vakkennis van de personen die bij hen op het erf komen goed op waarde weten te schatten. Ze dienen continu in te spelen op nieuwe uitdagingen en zijn hongerig naar informatie, kennis en ervaring van collega-varkenshouders. Zo’n rol sluit naadloos aan bij mij als productspecialist in de varkenshouderij.’

Wat heeft BTN de Haas te bieden?

‘Een online onestopshop met een assortiment van zo’n 10.000 producten. We ontzorgen varkenshouders en zorgen dat zij tevreden zijn en zich kunnen focussen op waar ze goed in zijn. Natuurlijk speelt er wel eens wat, maar dan lossen we het snel en correct op. Zo werken we aan een gezamenlijke toekomstbestendigheid en kan ik me nog steeds boer blijven voelen.’