Mastitis bij een koe is een regelmatig voorkomende aandoening in de melkveehouderij. Mastitis wordt ook wel uierontsteking genoemd en is dus een ontsteking aan het uierweefsel. Voorkomen is beter dan genezen en dit speelt dan ook een belangrijke rol in de melkveehouderij. Op deze pagina vindt u belangrijke informatie met betrekking tot het onderwerp mastitis koe. BTN de Haas heeft een aanvullend assortiment geselecteerd voor het voorkomen, onderzoeken en behandelen van mastitis.
Oorzaak van mastitis
Ten eerste is het belangrijk om de oorzaak van mastitis te achterhalen. Mastitis wordt veroorzaakt door een bacterie die in de uier dringt en vervolgens een ontsteking veroorzaakt. Om het probleem aan te kunnen pakken, is het noodzakelijk om te weten welke bacterie voor de ontsteking zorgt. De oorzaak van mastitis kan een koe gebonden of een omgevingsgebonden bacterie zijn. Het bepalen van de veroorzaker kan met behulp van een bacteriologisch onderzoek bij uw dierenarts. Dit onderzoek kan er eenvoudig achter komen welke bacterie verantwoordelijk is voor de mastitis.
| Karakter bacterie | Soort bacterie | Type bacterie |
| Omgevingsgebonden bacterie | Escherichia coli | gramnegatief |
| klebsiella Ssp | gramnegatief | |
| Streptococcus uberis | gramnegatief | |
| Streptcoccus dysgalactiae | gramnegatief | |
| Enterobacteriaceae | grampositief | |
| Koe gebonden bacterie | Staphylococcus aureus | grampositief |
| Coagulase negatieve Staphylococcus | grampositief | |
| Streptococcus agalactiae | grampositief | |
| Streptococcus uberis | grampositief | |
| Mycoplasma | grampositief |
Soorten mastitis: klinische en subklinische mastitis.
In de praktijk zijn er twee soorten mastitis te onderscheiden, namelijk de klinische en de subklinische mastitis. Het verschil tussen deze twee soorten is de zichtbaarheid van de ontsteking. Klinische mastitis is zichtbaar met het blote oog en subklinische mastitis is niet zichtbaar met het blote oog.
Verschijnselen klinische mastitis
Klinische mastitis is zichtbaar en dus met het blote oog vast te stellen. Een koe met deze variant heeft bijvoorbeeld last van:
- Afwijkingen in de melk door klontjes of bloed;
- Zwelling of pijn aan het uier;
- Een rood gekleurd kwartier;
- Koorts bij de koe.
Verschijnselen subklinische mastitis
Subklinische mastitis is niet zichtbaar en dus niet met het blote oog vast te stellen. Het gevaar van subklinische mastitis is dat het kan overgaan in een chronische ontsteking. Subklinische mastitis is te herkennen aan:
- Een (sterk) verhoog celgetal
- Een verlaagde melkproductie
Behandeling van mastitis
Mastitis kan worden veroorzaakt door diverse factoren. De behandeling van mastitis is daarom ook nooit specifiek gericht op één factor. De behandeling van een koe gebonden en omgevingsgebonden mastitis/bacterie ligt soms dichtbij elkaar en soms is de behandeling van toepassing op beide vormen. Om u te adviseren bij de juiste behandeling van mastitis hebben we een aantal factoren voor u uitgelicht:
Droogzetten
Droogzetten is één van de factoren die invloed heeft op mastitis. Tijdens het droogzetten is bijvoorbeeld het celgetal een belangrijk gegeven. Wilt u meer weten over droogzetten in het algemeen of het verlagen van het celgetal? Lees dan de pagina: Droge koe en droogzetten koe.
Behandelen met antibiotica
Mastitis kan goed behandeld worden met behulp van antibiotica. Om te bepalen of u een 1e of 2e keuze antibioticamiddel dient te gebruiken, kunt u de melk testen met behulp van een broedstoof. Met een broedstoof kunt u kijken of er sprake is van een grampositieve of gramnegatieve bacterie (zie bovenstaand tabel).
U kunt natuurlijk ook in overleg met uw dierenarts bekijken wat de beste behandeling is.
Melkmachine en onderdelen
De melkmachine en onderdelen zoals tepelvoering spelen vooral een belangrijke rol bij een koe gebonden bacterie. Het is belangrijk dat de melkmachine en de onderdelen goed gereinigd worden met de juiste reinigingsmiddelen en dat onderdelen zoals tepelvoeringen tijdig vervangen worden. BTN de Haas heeft een ruim assortiment met reinigingsmiddelen, klik hier voor het complete assortiment.
Hygiëne tijdens het melken
Een goede hygiëne tijdens het melken is altijd noodzakelijk. Vooral wanneer er sprake is van een koe gebonden bacterie is het belangrijk om 1 doek of vel uierpapier per koe te gebruiken. Daarnaast zijn het dragen van melkershandschoenen gewenst, ook bij een omgeving gebonden bacterie.
Klik hier om uw persoonlijk hygiëne te verhogen, met de melkerskleding van BTN de Haas. Bent u op zoek naar uierpapier en toebehoren, bekijk dan de categorie uierpapier en toebehoren.
Hygiëne boxen
Met name voor de omgevingsgebonden bacterie is een goede hygiëne in de boxen noodzakelijk. Nova Sani is een stalstrooisel en hygiënepoeder. Het draagt bij aan een gezond stalklimaat en vermindert de infectiedruk. Het schoonhouden van de boxen is ook van groot belang. Dit kunt u eenvoudig doen met behulp van een mestschraper.
Gebruik spray- of dipmiddel
Het gebruik van een spray- en dipmiddel is gewenst bij het voorkomen en behandelen van mastitis. Welke middel is geschikt voor uw situatie? Op de pagina: Voor- en nabehandeling tijdens het melken, vindt u een overzicht van alle spray- en dipmiddelen.
Uierverzorging
Uierverzorging in het algemeen is ook een belangrijk en dagelijks onderwerp in de melkveehouderij. Ga naar de pagina: Uierverzorging koe: alles op een rij, om alles te lezen over artikelen die met uierverzorging te maken hebben, zoals uierbrander, uierzalf, smetplekken behandelen en gebruik van spray- en dipmiddelen.